Ô Nhiễm Bụi Mịn Là Gì? Tác Hại Và Cách Phòng Tránh Bụi Mịn PM2.5

Các chuyên gia đã không ngừng cảnh báo những tác hại xấu của bụi mịn tới sức khỏe con người. Vậy chính xác ô nhiễm bụi mịn là gì? Đâu là nguyên nhân chính, tác hại và cách phòng chống nguy hiểm của loại bụi này? Tất cả sẽ được chúng tôi giải đáp ngay trong nội dung bài viết dưới đây.

1. Bụi mịn là gì?

Bụi mịn (hay còn gọi tắt là PM - Particulate Matter) là những phân tử vô cơ hoặc hữu cơ bay lơ lửng trong bầu không khí. Nguyên nhân chủ yếu gây nên bụi mịn là khói thông qua việc đốt cháy nhiên liệu hữu cơ trong công nghiệp, khói thải từ các phương tiện giao thông hay từ bụi, đất, bồ hóng,…

Bụi mịn có kích thước rất đa dạng, chúng có thể nhìn được bằng mắt thường, thậm chí còn có một số loại bụi gần như vô hình khó có thể nhìn thấy. Kích thước của các loại bụi sẽ được ghi sau ký tự PM, được tính theo đơn vị µm (micromet). Một số loại bụi mịn phổ biến ngày nay như: bụi mịn PM.10, PM2.5, PM 1.0.

1.1. Bụi mịn PM.10

Bụi mịn PM.10 là những loại bụi có kích thước khoảng 2.5 - 10µm. Nếu bạn chưa thể tưởng tượng được kích thước của chúng như thế nào thì có thể lấy một sợi tóc của mình quan sát. Thông thường, đường kính của 1 sợi tóc sẽ là khoảng 50 - 70µm. Do đó, PM.10 khá khó để chúng ta có thể quan sát bằng mắt thường.

Tuy nhiên, loại bụi này chỉ tích tụ trên phổi nên tác hại không nguy hiểm như loại bụi mịn PM2.5 mà chúng ta sẽ tìm hiểu ngay dưới đây.

Cấu trúc của loại bụi mịn PM.10

1.2. Bụi mịn PM2.5

Bụi mịn PM2.5 là những loại bụi có kích thước khoảng từ 1.0 - 2.5µm, nhỏ hơn rất nhiều so với bụi mịn PM.10 và độ nguy hiểm cũng sẽ cao hơn, bởi chúng có khả năng thâm nhập vào đường máu thông qua việc hít thở thường ngày.

Bụi mịn 2.5 là tác nhân chính gây nên những bệnh lý liên quan đến đường hô hấp

1.3. Bụi siêu mịn PM1.0

Bụi siêu mịn PM1.0 là những loại bụi có kích thước thậm chí còn nhỏ hơn 1.0µm. Với kích thước siêu nhỏ, siêu mịn, chúng dễ dàng tấn công phế nang, tác động mạnh tới tế bào hay ADN của con người.

Bụi mịn PM1.0 có thể tác động tới tế bào ADN của con người

2. Bụi mịn gây hại đến sức khỏe như thế nào?

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới WHO, các loại bụi mịn, đặc biệt là loại bụi mịn PM2.5 gây rất nhiều tác hại đến sức khỏe con người.

2.1. Gây ra các bệnh liên quan đến hệ hô hấp

Đây là một trong những tác hại của ô nhiễm không khí bụi mịn đáng lo ngại nhất. Nếu tiếp xúc lâu dài trong không khí có quá nhiều loại bụi mịn, bạn có thể dễ mắc những loại bệnh liên quan đến đường hô hấp như hen suyễn, viêm phế quản, thậm chí là ung thư phổi. Có thể nói, sự nguy hiểm của loại bụi này không thua kém gì so với việc hút thuốc lá.

Tác hại của ô nhiễm không khí bụi mịn ảnh hưởng trực tiếp tới đường hô hấp

2.2. Gây ảnh hưởng đến tế bào lẫn phân tử ADN

Khi cơ thể tiếp xúc với bụi mịn, chúng sẽ tự động sản sinh ra các gốc tự do, tấn công tế bào và các phân tử ADN. Nếu sống trong môi trường thường xuyên có bụi mịn, bạn sẽ phải đối mặt với nguy cơ bị các tế bào đột biến, lâu ngày sẽ hình thành các khối ung thư.

2.3. Ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ chính là đối tượng dễ dàng chịu tác hại của bụi mịn. Bởi sức đề kháng của trẻ vốn dĩ rất yếu, tiếp xúc lâu ngày và thường xuyên sẽ dẫn đến tình trạng sụt cân, suy nhược cơ thể, thần kinh.

Đặc biệt, không ít trường hợp người mẹ do sống trong môi trường ô nhiễm, nhiều bụi mịn trong quá trình mang thai, thai nhi ra đời còn bị mắc hội chứng tự kỷ rất nguy hiểm đến tương lai sau này.

3. Cách xem chỉ số bụi mịn theo khu vực

AQI (Air Quality Index) là chỉ số đánh giá chất lượng không khí. Chúng ta có thể nhận biết mức độ tốt – xấu của không khí thông qua bảng màu sắc riêng.

Chỉ số chất lượng không khí thể hiện qua màu sắc

3.1. Thông qua nền website

Xem chỉ số ô nhiễm bụi mịn, chất lượng không khí trực tiếp trên website

Hiện nay, bạn có thể theo dõi chỉ số bụi mịn tại khu vực bạn đang sinh sống trên chính website IQAir. Đây là trang web giúp bạn cập nhật chất lượng không khí thường xuyên, chi tiết theo từng ngày, giờ. Ngoài ra, bạn còn có thể tham khảo bảng xếp hạng các khu vực đang bị ô nhiễm để có những biện pháp phù hợp.

3.2. Thông qua các ứng dụng

Ứng dụng theo dõi chỉ số chất lượng không khí, ô nhiễm bụi mịn bằng ứng dụng trên điện thoại

AirVisual hay PAM Air là 2 ứng dụng theo dõi chất lượng không khí bạn có thể tham khảo. Chỉ cần cài đặt trên thiết bị di động, bạn đã có thể xem được chỉ số bụi mịn theo từng khu vực.

4. Cách phòng tránh bụi mịn PM2.5

Thực tế, thường xuyên xuất hiện ô nhiễm bụi ở TP Hồ Chí Minh, Hà Nội. Vì đây là những nơi tập trung nhiều khu dân cư, nhà máy, khu công nghiệp… Việc ngăn chặn bụi mịn là giải pháp lâu dài, khó có thể giải quyết được trong ngày một, ngày hai.

Tuy nhiên, bạn cũng cần phải có những biện pháp để hạn chế tác động ảnh hưởng của bụi mịn tới sức khỏe, cũng như chung tay góp phần xây dựng và bảo vệ môi trường.

4.1. Sử dụng máy lọc không khí trong nhà

Máy lọc không khí trong nhà chính là cách giúp bạn hạn chế những tác động xấu của bụi mịn tới sức khỏe các thành viên trong gia đình. Nhiều loại máy lọc không khí ngày nay có khả năng lọc sạch được các loại vi khuẩn, nấm mốc, thậm chí là các loại bụi siêu mịn như PM2.5.

Máy lọc không khí có khả năng lọc sạch được các loại vi khuẩn, nấm mốc, lọc được cả loại bụi mịn PM2.5

4.2. Sử dụng robot hút bụi lau nhà thông minh

Thời gian gần đây, khi nhiều gia đình đã biết ô nhiễm bụi mịn là gì thì họ đã quan tâm đến sử dụng robot hút bụi lau sàn. Đây là một loại máy đúng chất “thông minh” khi chúng được thiết kế, lập trình sẵn chế độ tự động làm việc mà không cần phải nhờ đến tác động của con người.

Đặc biệt, một số loại máy robot hút bụi lau sàn đến từ thương hiệu Fuji Luxury còn có chức năng hút được các loại bụi siêu mịn, đem lại bầu không khí thoáng mát, trong lành cho ngôi nhà của bạn.

Bạn có thể tham khảo một số dòng máy robot hút bụi lau nhà T10 Max, T12 Max, T12 Max Plus. Sản phẩm được cải tiến với nhiều tính năng hiện đại như cảm biến chống rơi vỡ, tự động hẹn giờ, giọng nói thông minh, thiết lập bản đồ, theo dõi và kiểm soát hoạt động thông qua các thiết bị thông minh,…

Với dòng Fuji Luxury T10 Max, nhà sản xuất còn mang đến tính năng “tự động giặt giẻ lau” độc quyền. Không chỉ thực hiện việc hút sạch bụi bẩn, rác thải thông thường, robot hút bụi thông minh còn “kiêm nhiệm” luôn cả việc lau nhà, giúp sàn nhà luôn sạch sẽ.

Dòng máy robot hút bụi lau nhà thông minh của Fuji Luxury được trang bị nhiều tính năng vượt trội, “trả” lại cho ngôi nhà bạn chất lượng không khí tốt nhất

Có thể nói, robot hút bụi lau nhà là sự lựa chọn hoàn hảo mang đến cho bạn một cuộc sống tiện nghi, tiết kiệm được thời gian dọn dẹp nhà cửa thông thường, đảm bảo sức khỏe cho tất cả thành viên trong gia đình thân yêu.

4.3. Sử dụng khẩu trang chuyên dụng khi ra đường

Khẩu trang không chỉ là món đồ cần thiết trong dịch Covid 19, mà ngay kể cả khi bạn sống trong môi trường thông thường cũng nên sử dụng.

Một số loại khẩu trang thông thường không thể lọc được các hạt bụi siêu mịn như PM2.5. Do vậy, bạn cần phải lựa chọn một loại khẩu trang chuyên dụng như N95 hoặc N99. Loại khẩu trang này có khả năng lọc được 95% bụi và vi khuẩn, trong khi một chiếc khẩu trang y tế thông thường chỉ lọc được khoảng 30 - 40% lượng bụi.

N95 và N99 là 2 loại khẩu trang chuyên dụng có thể lọc được các loại hạt bụi siêu mịn

Nếu không tìm được những loại khẩu trang chuyên dụng như trên, bạn có thể đeo 2 lớp khẩu trang y tế, chúng cũng có thể ngăn được 90% lượng bụi từ môi trường.

Một mẹo nhỏ là bạn có thể đeo một chiếc khẩu trang y tế, lót bên trong là một chiếc khăn giấy mỏng. Tuy nhiên, cách này chỉ nên thực hiện vào mùa đông, mùa hè, mồ hôi ra dễ gây bí bách, khó chịu cho người dùng.

Khẩu trang 4 lớp của Fuji Luxury có khả năng lọc bụi, kháng khuẩn

4.4. Sử dụng các phương tiện công cộng

Như đã chia sẻ, nguyên nhân gây ra các loại bụi mịn một phần đến từ chính lượng khói thải từ các loại phương tiện giao thông. Do vậy, chúng ta có thể hạn chế tình trạng này bằng việc tham gia các phương tiện công cộng. Điều này vừa giúp hạn chế lưu lượng xe cộ tham gia giao thông, vừa giúp giảm thiểu lượng khói thải.

Sử dụng phương tiện công cộng là cách giúp giảm thiểu lượng khói thải ra môi trường gây ô nhiễm không khí bụi mịn

4.5. Sử dụng các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa

Chế độ dinh dưỡng hàng ngày cũng góp phần bảo vệ sức khỏe của bạn từ bên trong, chống lại những xâm nhập xấu từ bên ngoài. Một số loại đồ ăn, thức uống như trà xanh, rau củ, trái cây giúp cung cấp các chất oxy hóa tự nhiên, chống lại sự sản sinh của các gốc tự do trong cơ thể.

Bảo vệ sức khỏe từ bên trong với những thực phẩm giàu chất chống oxy hóa tự nhiên

Qua bài viết trên, chắc chắn chúng ta đã có câu trả lời cho câu hỏi “Ô nhiễm bụi mịn là gì?”, nguyên nhân và tác hại của chúng rồi đúng không. Bụi mịn PM2.5, hay các loại bụi khác nói chung đều gây ra những tác hại khôn lường. Mỗi chúng ta hãy tự bảo vệ mình, chung tay bảo vệ môi trường sống bằng những việc làm nhỏ hàng ngày để tạo nên một Việt Nam xanh – sạch – văn minh.